Điều khoản Logistics Sự khác biệt giữa Kênh đào Suez và Kênh đào Panama

Điểm khác biệt lớn nhất giữa kênh đào Suez và kênh đào Panama là gì?

Phương thức lưu thông

Kênh đào Suez là tuyến đường thủy nối liền lục địa Á – Âu và châu Phi, dài từ 160 đến 193,3 km, rộng khoảng 205 m và sâu khoảng 24 m. Đây là một kênh đào ngang với mực nước biển, có dòng nước biển tự nhiên chảy vào từ cả hai phía, cho phép tàu di chuyển với vận tốc khoảng 8 hải lý/giờ trên tuyến nước phẳng. Đặc điểm nổi bật của kênh đào Suez là phần đáy có hình nhọn, vì vậy các tàu đi qua cũng phải có thiết kế đáy nhọn để phù hợp với hình dạng của kênh.

[Sơ đồ mặt cắt ngang của kênh đào Suez]

Kênh đào Panama, ngược lại, kết nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương thông qua eo đất Panama. Do chênh lệch độ cao giữa hai đại dương là 26 mét, kênh đào sử dụng hệ thống “cửa khóa” (locks) và các hồ nhân tạo xung quanh để điều chỉnh độ cao này. Các cửa khóa được đặt ở hai đầu của đoạn kênh nhân tạo nối liền hai vùng nước, và khi tàu đi vào bến khóa, các cửa khóa cao 8,84 mét sẽ đóng lại, và nước từ hồ cao nhất sẽ được xả ra để điều chỉnh mực nước bên trong cửa khóa. Khi mực nước bên trong một khoang nâng lên hoặc hạ xuống cho bằng với mực nước trong khoang tiếp theo, cửa sẽ mở ra và tàu tiếp tục di chuyển. Tàu được kéo bằng một phương tiện điện chạy bằng bánh răng đặt trên tường của kênh đào.

[Cấu trúc vận hành của kênh đào Panama]

“Suezmax” trong kênh đào Suez và “Panamax” trong kênh đào Panama là gì?

Là kích thước tàu lớn nhất có thể đi qua kênh đào

Vì chiều rộng và độ sâu của các kênh đào đã được cố định, nên các hãng tàu và công ty vận tải đóng tàu theo tiêu chuẩn kích thước có thể đi qua được các kênh này. Kênh đào Suez và kênh đào Panama – hai kênh đào lớn nhất thế giới – đã trở thành tiêu chuẩn trong việc thiết kế và đóng tàu.

Kênh đào Suez là một tuyến đường thủy hẹp, rộng khoảng 205 m và sâu 24 m, do đó giới hạn kích thước tàu có thể đi qua là dài 400 m, rộng 77,5 m, và sức chứa tối đa khoảng 19.000 TEU. Vì vậy, các công ty vận tải thường thiết kế tàu của mình theo kích thước lớn nhất có thể đi qua kênh đào Suez – kích thước này được gọi là “Suezmax”.

Kênh đào Panama được xây dựng theo kiểu kênh có cửa khóa (lock-type canal), với một dãy núi nằm giữa eo đất nên không thể để tàu đi thẳng qua như ở kênh Suez. Thay vào đó, tàu phải đi qua các cửa khóa hẹp và ngắn. Do đó, kích thước của tàu “Panamax” bị giới hạn ở chiều dài tối đa 294 m, chiều rộng 32,3 m và sức chứa khoảng 4.500 TEU. Do hệ thống cửa khóa hẹp và mất nhiều thời gian không thể đáp ứng được khối lượng vận chuyển ngày càng lớn, kênh đào Panama đã được mở rộng để cho phép các tàu dài tới 366 m, rộng 49 m và sức chứa lên đến 14.999 TEU đi qua – loại tàu này được gọi là “Neo-Panamax”.

Kênh đào Suez hay kênh đào Panama xử lý khối lượng hàng hóa lớn hơn?

Kênh đào Suez

Năm 2022, tổng cộng 23.000 tàu đã đi qua kênh đào Suez, vận chuyển 1,4 tỷ tấn hàng hóa. Đây là mức tăng đáng kể so với con số 21.700 tàu trong năm 2021. Ông Wael Qaddour, Chủ tịch Cơ quan Kênh đào Suez (SCA), cho biết doanh thu kỷ lục này là nhờ sự gia tăng gần đây của các tàu chở năng lượng ngoài khơi, góp phần nâng cao vai trò của kênh đào Suez. Trong năm 2022, kênh đào Suez đã đạt mức doanh thu kỷ lục là 7,9 tỷ USD. ^[1]

Kênh đào Panama, với khoảng 13.000 đến 14.000 tàu đi qua mỗi năm, gần đây đã bị gián đoạn nghiêm trọng do đợt hạn hán tồi tệ nhất trong vòng 100 năm. Mực nước hồ Gatun – nguồn cung cấp nước chính cho hoạt động của kênh – đã giảm xuống mức thấp nhất do thiếu mưa, dẫn đến việc hạn chế số lượng tàu có thể đi qua.

Cơ quan Kênh đào Panama đã điều chỉnh giới hạn mớn nước cho tàu neo-Panamax từ 44 feet (13,41 m) xuống còn 43,5 feet (13,26 m) kể từ ngày 25 tháng 6 năm 2023 và tiếp tục giảm xuống còn 43 feet (13,11 m) từ tháng 7 năm 2023. ^[2]

Cho đến hiện tại, chúng ta đã so sánh kênh đào Suez và kênh đào Panama. Kênh đào Suez đã thể hiện được thế mạnh trong việc xử lý tàu lớn hơn và khối lượng hàng hóa nhiều hơn. Cơ quan Kênh đào Suez (SCA) gần đây đã công bố rằng các tàu chở sản phẩm và hóa chất sẽ được thêm vào chương trình giảm giá cố định cho các tuyến vận chuyển đường dài bắt đầu từ tháng 7 năm 2023.

Cơ quan này đã áp dụng chính sách ưu đãi từ năm 1987 nhằm thu hút khách hàng mới, nhưng việc mở rộng kênh đào Panama vào năm 2016 – một trong hai kênh đào lớn nhất thế giới cùng với Suez – đã khiến Panama trở thành đối thủ cạnh tranh thực sự. Do đó, SCA đang đưa ra nhiều điều kiện giảm giá khác nhau để tăng tính cạnh tranh. Mặc dù việc mở rộng kênh đào Panama cho phép các tàu lớn hơn đi qua, nhưng cần lưu ý rằng kênh này hiện đang đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng.

Việc lựa chọn kênh vận chuyển phù hợp sẽ phụ thuộc vào nhu cầu và ưu tiên vận tải cụ thể. Ngành logistics cần theo dõi sự phát triển và đổi mới của cả hai kênh để lựa chọn phương án hiệu quả nhất cho hoạt động vận chuyển hàng hóa.